Sarkoidoz hastalarının yememesi gerekenler ve yemesi gerekenler bu sürecin daha sağlıklı geçirilmesi için bilinmesi lâzım olan konuların başında gelir. İyileşme döneminin rahat ve hızlı geçmesi için yaşam tarzı değişikliklerine ve beslenmeye dikkat etmek son derece mühimdir.
Bu hastalığa sahip bireylerin dengeli, düzenli ve yeterli beslenmeye ihtiyacı vardır. Ayrıca tedavi sırasında bağışıklığı baskılayan ilaçlar kullanılmaktadır. Bu yüzden hijyene ve bağışıklığı artıran gıdalar tüketmeye özen gösterilmelidir. Ayrıca uyku eksikliği de bağışıklığı zayıflatır. Bunun için uyku düzenine zarar verecek besinlerden uzak durulmalıdır. Bilhassa yatma saatine yakın, uykuyu kaçırabilecek şeyler kesinlikle yenmemelidir. (Kafeinli gıdalar gibi.)
Sarkoidoz Nedir?
Sarkoidoz, akciğerler başta olmak üzere pek çok organda tutuluma sebebiyet veren bir rahatsızlıktır. Bağışıklık sisteminin dokulara karşı reaksiyon göstermesi neticesinde oluşur. Romatolojik hastalıklar içerisinde bulunan sarkoidoz, granülom olarak adlandırılan iltihaplı dokulara yol açar.
En çok 20-40 yaş aralığında görülen bu hastalık, kadınlarda erkeklere kıyasla daha sık gözlemlenmektedir. Tutulumun yaygın olarak görüldüğü ikinci zaman aralığı ise 50-60 yaşlar arasıdır. Bu hastalık genellikle farklı bir nedenden dolayı çekilen akciğer filminde tesadüfen keşfedilmektedir. Özellikle hastaların büyük bir kısmı sigara kullanmayan kişilerdir. Sebebi ise henüz tespit edilememiştir.
Sarkoidoz Neden Olur?
Sarkoidoz Neden Olur? 100 yıldan fazla bir süredir bilinen bu hastalığın neden kaynaklandığı kesin olarak ortaya konulamamıştır. Fakat bağışıklık sisteminin; çeşitli virüslere, bakterilere, inorganik tozlara veya tüberküloz mikrobuna karşı reaksiyon göstermesiyle oluştuğu düşünülmektedir.
Berilyum madeniyle çalışmakta olan silah ve uçak endüstrisinde görevli kişiler sarkoidoz rahatsızlığı açısından daha yüksek risk grubundadır.
Çeşitli biyokimyasal, morfolojik veya immün bozukluklar da bu rahatsızlığı tetikler. Özellikle toksinlere maruz kalmak, viral enfeksiyon geçirmek sarkoidoz oluşumuna zemin hazırlar.
Sarkoidoz Hastalarının Yememesi Gerekenler
Bu kişilerin vücuda direnç veren besinler tüketmesi son derece mühimdir. Vücuda zararı bulunan paketlenmiş, hazır gıdaların, işlenmiş etlerin, fast food ürünlerin tüketiminden Sarkoidoz hastaları kesinlikle yememesi gereklidir.
Bu kapsamda, sarkoidoz hastalarının yememesi gerekenler şöyle sıralanabilir:
- Şekerli içecekler,
- İşlem görmüş gıdalar,
- Beyaz undan ve şekerden üretilen rafine karbonhidratlar,
- Kızartmalar,
- Hazır tatlılar,
- Margarin,
- Tütün ürünleri,
- Alkollü içecekler,
- Hazır börek, poğaça, kurabiye gibi ürünler,
- Cips, gofret, bisküvi, hazır makarna ve çikolata gibi paketli atıştırmalıklar,
- Gluten içerikli gıdalar (Lavaş, ekmek, pide, buğday unu vs.),
- Çiğ veya yeterince pişmemiş etler.
Ayrıca benzer bir yazımız olan Lipödem Bitkisel Tedavi İbrahim Saraçoğlu yazımıza da göz atabilirsiniz.
Sarkoidoz Hastaları Ne Yemeli?
Bu hastaların vücuda zindelik ve enerji verecek besinler tüketmesi, taze meyve-sebzelere ağırlık vermesi lâzımdır.
Sarkoidoz hastalarının yemesi gerekenler ise şöyle sıralanabilir:
- E Vitamini İçeren Besinler: Fındık yağı, zeytinyağı, ayçekirdeği, kereviz, lahana, marul, balkabağı gibi,
- Balık,
- Yumurta,
- Maydanoz, tere ve roka,
- Yoğurt,
- Besin değeri yüksek kuruyemişler (Ceviz, çekirdek, fındık ve badem gibi.)
- Bakliyatlar,
- Turunçgiller,
- Yeşil yapraklı sebzeler,
- Brokoli,
- Havuç,
- Yaban mersini,
- Yeşil ve kırmızı biber,
- Zencefil,
- Yeşil çay,
- Zerdeçal,
- Papaya,
- Sarımsak,
- Kivi,
- Kümes Hayvanları
Sarkoidoz Risk Faktörleri Nelerdir?
Aşağıdaki sektörlerde çalışanların sarkoidoz geliştirme ihtimâli daha fazladır:
- Denizcilik,
- Kimya endüstrisi,
- Tarım,
- İtfaiye,
- Posta hizmetleri,
- Metalurji.
Ayrıca şunlar da sarkoidoz risk unsurları içinde yer alır:
- Sigara, uyuşturucu veya alkol bağımlılığı,
- Ailesinde sarkoidoz öyküsü olan birinin bulunması,
- Kadın olmak,
Sarkoidoz Belirtileri Nelerdir?
Yaygın olarak sarkoidozun belirtileri; ilerleyici nefes darlığı, göğüs ağrısı ve kuru öksürük şeklindedir. Ayrıca sarkoidoz, tipik deri bulgularıyla da benzer hastalıklardan ayrılmaktadır.
Dudaklar, yanaklar ve burun etrafında ortaya çıkan morumsu lekeler sarkoidozun temel belirtilerinden birini oluşturur. Bunun yanında hastaların bazıları ise bacaklarının ön yüzeylerinde ağrılı, parlak ve kırmızı şişliklere rastlar. Bunlara, ‘eritema nodozum’ adı verilmektedir.
Şişliklerle birlikte eklem ağrıları ve yüksek ateş şikâyetleri yaşanır. Tümbu durumlara; kilo kaybı, yorgunluk, dalak büyümesi ve lenf bezlerinde büyüme sorunları eşlik eder.
Bu belirtiler; tüberküloz, kanser ve lenfoma gibi hastalıkları da akla getirir. Ancak sarkoidoz çoğu zaman gözleri de olumsuz etkiler. Bunun yanında Üveite yol açarak; ışığa karşı duyarlılık, gözlerde yaşarma ve görme bulanıklığı gibi problemlere sebebiyet vermektedir.
Hangi organda tutulum yaptığına bağlı olarak sarkoidoz belirtileri şunlardır:
- Sinir Sistemi Tutulumuda: Baş ağrısı, epileptik nöbetler, işitme kaybı ve benzerri nörolojik belirtiler.
- Ciltteki Tutulumda: Saç dökülmesi, döküntü ve kızarıklık gibi dermatolojik belirtiler.
- Gözlerdeki Tutulumda: Görme kaybı, kaşıntı, gözlerde ağrı, kuruluk, yaşarma.
- Sindirim Sistemi Tutulumunda: İshal, hazımsızlık, karında şişlik, ağız kuruluğu gibi problemler.
- Akciğer Tutulumunda: Göğüs ağrısı, nefes darlığı, kuru öksürük.
Sarkoidoz Tipleri
Hastalığın ekseriyetle üç farklı seyir izlediği söylenebilir:
- Tedavi gerektirmez. Sarkoidoz hastalarının %60’ı herhangi bir ilaca gereksinim duymadan hayatına devam eder.
- Kortizon tedavisiyle kontrol altında tutulur. Sarkoidozlu kişilerin %30’unda bu duruma rastlanır.
- Bazen de kortizon uygulanmasına rağmen etki göstermez ve ilerlemeye devam eder. Bu şekilde bir sarkoidoz tablosuyla karşılaşılma oranı %10 civarındadır.
Sarkoidoz Tanısı Nasıl Konur?
Bu rahatsızlığın tespit edilmesinde akciğer tomografisi ve röntgeni büyük önem taşır. Kesin Sarkoidoz Tanısı için lenf bezi biyopsisi ve bronkoskopi yapmak gerekebilir.
Bazı hastalarda ise akciğerlerden numune almaya veya diğer organlardan biyopsi yapmaya ihtiyaç duyulabilir.
Kanda ACE enzimi veya kalsiyum yüksekliği de tanıya yardımcı bir faktördür. Ayrıca idrarla dışarı atılan kalsiyumun normalden daha yüksek olması sarkoidoza özgü bir bulgudur.
Sarkoidoz Tedavisi Nasıl Olur?
Sarkoidoz Tedavisi ise maalesef kesin bir tedavisi mevcut değildir. Hastalığın alevlendiği dönemlerde kortizon uygulaması yapılır. Tedavi 12 ay sürer ve bu süreçte kortizon miktarı giderek azaltılır.
Kalp, sinir sistemi ve göz tutulumuna yönelik bulgular söz konusuysa kortizon tedavisine başlamak şarttır. Ancak yalnızca lenf bezleri büyümüş ise bu durum kortizonu gerekli kılmaz.
Fakat; öksürük, nefes almada zorluk gibi solunum fonksiyonlarının derecesine bağlı olarak farklı tedavilere karar verilebilir.
Sarkoidoz İlaçları
Kişinin kortizon kullanması sakıncalıysa ya da verilen kortizona yanıt alınamıyorsa başka ilaçlar kullanır. Bu noktada genellikle bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlara başvurur.
Sarkoidoz Hastaları Nelere Dikkat Etmeli?
Vücut direncinin düşmemesi için şunlara da özen gösterilmelidir:
- Yeterli uyumaya önem verilmelidir.
- Bol sıvı tüketilmelidir.
- Stresten kaçınılmalıdır.
- El ve ağız hijyenine önem verilmelidir.
Sarkoidoz Hastalarının Yememesi Gerekenler Hakkında Sık Sorulan Sorular
Sarkoidoz hastalarının yememesi gerekenler, düzenli olarak tüketeceği besinler nelerdir? Bunları anlattık. Yazımıza son verirken, bu hastalık ile ilgili en çok merak edilenlere de kısaca temas etmek istiyoruz:
Son olarak Sarkoidoz Hastalarının Yememesi Gerekenler yazımızın sonuna geldik, okuduğunuz için teşekkür ederiz. Daha fazla bilgi almak isterseniz alttaki ilgili videoyu izleyebilirsiniz.
Ayrıca Sağlıklı Bireyler bağlantısından da ana sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
