Görünüşünüzün çoğu anne babanızın DNA’sının birleşiminden geliyor. Saçınızın dokusu ve rengi istisna değildir.
Vücudunuza gömülü genetik bilgi, saçınızın yaşamınız boyunca nasıl görüneceğine dair bir formül oluşturur.
Beslenme, sağlık koşulları ve hormonlar gibi diğer faktörlerin, doğduğunuz DNA’dan daha az etkisi vardır.
Her iki ebeveyniniz de kıvırcık saçlı doğduysa, sizin de kıvırcık saçlı doğma ihtimaliniz var. Ancak iki kıvırcık saçlı ebeveynin düz veya dalgalı saçlı bir çocuk üretebileceği durumlar vardır.
Kıvırcık Saç
Kıvırcık saç, “baskın” bir gen özelliği olarak kabul edilir. Düz saç “çekinik” olarak kabul edilir. Bunu basit bir ifadeyle söylemek gerekirse, bu, bir ebeveyn size iki kıvırcık saçlı gen verirse ve diğer ebeveyn size bir çift düz saçlı gen verirse, kıvırcık saçlı doğarsınız demektir.
Her iki ebeveyniniz de size saç tipinizin ne olacağını belirleyen alel adı verilen iki parça genetik bilgi verir. Biyolojik babanızdan gelen iki alel, biyolojik annenizden gelen iki alel ile birleşerek size toplamda dört alel verir.
Tipik olarak, baskın bir gen, bir DNA parçasında iki farklı özellik mevcut olduğunda, çekinik bir gene baskın çıkan gendir. Baskın gen, DNA’larında her iki özellik ile doğan kişide görünür özellik haline gelecektir. Çekinik gen, göremediğiniz ancak taşıyabileceğiniz bir genetik bilgi parçasıdır.
Diyelim ki babanız kıvırcık saçlı. Bu, alellerinin ikisinin de kıvırcık saçlar için olduğu anlamına gelmez. Kıvırcık saç baskın olduğu için kıvırcık saçlı doğmuş olabilir ama düz saç için de bir alel taşır.
Diyelim ki anneniz düz saçlı. Belki de düz saç için iki alel miras almıştır. Bu, düz saçlar için üç alelin ve kıvırcık saçlar için sadece bir alelin olduğu anlamına gelir. Düz saçlı doğabilir ya da düz saçlı olma olasılığını çocuklarınıza aktarabilirsiniz.
Saçınızın kıvırcık olmasına neden olan tek bir gen olması gerekmez. Saç tipiniz, etnik kökeninize ek olarak ebeveyninizin DNA’sının nasıl birleştiğinin bir sonucudur. Araştırmalar, farklı atalara sahip kişilerin saç tiplerinden sorumlu farklı genlere sahip olduğunu göstermektedir.
Sadece annenizin DNA’sının belirlediği bazı insan özellikleri ve sağlık koşulları vardır. Bunlar, Y kromozomundan geçtikleri için “Y bağlantılı” faktörler olarak adlandırılır.
Babanızın DNA’sına bağlı özellikler ve koşullar da var. Bunlar, X kromozomundan geçtikleri için “X’e bağlı” faktörler olarak adlandırılır. Saçınızın görünüşü ne Y’ye ne de X’e bağlıdır.
Bunun tek istisnası, saçınızın görünümünü etkileyen belirtilere sahip genetik bir sağlık durumunuz varsa olabilir. Bazı durumlarda, bu genetik sağlık koşulları tek bir gene veya tek bir gen içindeki tek bir mutasyona bağlı olabilir.
Kıvırcık saçlı doğmak, saçınızın hayatınızın geri kalanında bu dokuya sahip olacağı anlamına gelmez.
Hormonal değişiklikler
Hormonlar hayatınızın farklı noktalarında saç folikülü yapınızı etkileyebilir. Araştırmacılar bunun olmasına neden olabilecek tüm senaryoları hala tam olarak anlamış değiller.
Örneğin hamilelik sırasında kıvırcık saçlarınızın daha kalın, daha ağır veya daha az kıvırcık olduğunu fark edebilirsiniz. Doğum sonrası inceldiğinde saçınızın daha az kıvırcık olduğunu görebilirsiniz. Menopoz döneminde hormon dalgalanmaları da saç dokusunun değişmesine neden olabilir.
Çevre
Bir de yakın çevreniz meselesi var. Belki tüm hayatın boyunca nemli bir iklimde yaşadın ama kuru, serin dağlara taşındın. Yükseklik, nem ve hatta saçınızı yıkamak için kullandığınız sudaki değişiklikle saçınızın dokusu biraz farklı görünebilir.
Sağlık koşulları
Bazı sağlık koşulları, kalıcı veya geçici olarak saç dokunuzun görünüşünü değiştirebilir. Alopesi, saçınızın kalınlığını azaltarak daha az dalgalı görünmesini sağlayabilir. Kemoterapi gibi ilaçlar ve tedaviler de saçınızın görünümünü ve verdiği hissi değiştirebilir.
Beslenme
Son olarak, yediğiniz yiyecekler ve aldığınız besin takviyeleri var. Saçınızın belirli bir şekilde görünmesini sağlayacak, tüketebileceğiniz sihirli bir yiyecek veya vitamin yoktur. Ancak, çeşitli, dengeli bir diyet yiyerek ve tüm beslenme ihtiyaçlarınızı karşılayarak sağlığınızı sürdürmek ve bunlara öncelik vermek, saçınızın görünümünde bir fark yaratabilir.
En sağlıklı olduğunuzda saçlarınız daha parlak, dolgun ve doğal görünebilir ve saçınızın dokusu buna göre değişebilir.
Kıvırcık saç, biyolojik annenizden ve biyolojik babanızdan miras aldığınız faktörler tarafından belirlenir. Saçınızın görünüşünü belirleyen tek bir gen yoktur. Doğduğunuzda saçınızın görünüşü, aynı zamanda, eğer sizde varsa, kendi çocuklarınıza aktaracağınız genetik bilgi için de bir ipucudur.
Saç yapınız hayatınız boyunca değişebilse de bu, DNA’nızın değiştiği anlamına gelmez. Hormonlar, beslenme ve çevreniz gibi faktörler, saç telinizin yaşamınız boyunca daha kıvırcık veya daha az kıvırcık görünmesini sağlayabilir.
