En az iki çocuğu olan her aile, bir noktada kardeş kıskançlığı, kardeş çatışması yaşar. Bu çok evrensel ve doğal bir süreçtir.
Kardeşlerin çatışması, bireylerin kişisel gelişimlerini, problem çözmelerini, zor bireylerle baş etmelerini, rekabeti yönetmelerini, birbirlerinin fikirlerini anlama ve saygı duymalarını, uzlaşma ve birlik olmalarını, azim ve dayanıklılıklarını geliştirmelerini sağlar.
Kardeşler Çatıştığında Ebeveynler ne Yapmalıdır?
-
- Her şeyden önce ebeveynlerin içsel bir yolculuğa çıkması gerekiyor. Ailenin kaç çocuğu olduğu, kardeşleriyle çatıştığında anne ve babasının nasıl tepki verdiği, bu durumun onu nasıl etkilediği ve bu süreçlerde bir çocuk olarak neye ihtiyacı olduğunu incelemek önemlidir. Çünkü çocuk ile anne baba arasındaki kapanmayan yaralar, anne baba dışarı çıktıktan sonra yeniden su yüzüne çıkar. Çocukluk ruhu böyle dolaşıyor. Klinik gözlemim; Ailenin en küçük çocuğuna sahip olan ebeveynin küçük çocuğu daha iyi anladığını ve ailedeki büyük çocuğun büyük çocukla daha kolay empati kurabildiğini gösterir.
- Ebeveynlerin kendi konumlarına ilişkin değerlendirmeleri de çok değerlidir. “Yaptığım herhangi bir şey çocuklarım arasındaki ilişkiyi olumlu/olumsuz etkiler mi?”, “Anne-baba olarak kendi kardeşlerimle ilişkim nasıl ve çocuklarım bunu nasıl gözlemliyor?”
- Herhangi bir çocuğun sevgi ve ilgiyi paylaşmadan ebeveynleriyle dolu hissedebileceği zamanlarda. Mümkün olduğunda, tüm çocuklarla ayrı ayrı zaman geçirmek, harika çocukluk anılarının oluşmasına olanak tanır.
< li>Çocuklar zaman zaman kardeşleri hakkında olumsuz ifadelerde bulunurlar. “Kız kardeşimden nefret ediyorum” , “Keşke hiç var olmasaydı” gibi . Ebeveynler genellikle bu ifadelerin tersini iddia eder. “Yok canım, tabi ki ablanı seviyorsun, bugün biraz kafan karışık!” gibi sözler söylüyorlar. . Ancak çocuklardaki olumsuz duyguların dışına çıkmadan olumlu duyguların oluşması mümkün değildir. “Bazen kız kardeşini çekilmez buluyorsun” , “Keşke hiç var olmasaydı” diyorsun , çocuğun sözlerini ona geri vermek, anlaşıldığını hissettirecektir. Ebeveynlerin bu yansımaları, çocuğun duygularını anlamasını destekler.
- Aile oyunları oynamak, seyahat etmek ve programlar oluşturmak, tüm aile üyelerinin yakınlaşmasını sağlar. Burada önemli olan nokta; çocukları rekabetçi oyunlar yerine işbirliğini teşvik eden oyunlara yönlendirmektir. Hele oyun içerisinde çatışan kardeşler bir takım haline gelebiliyorsa bu süreç hiç hoş olmuyor.
- Bir insanın hayatta sahip olduğu en büyük hedeflerden biri sevildiğini hissetmektir. Çocuklar, ebeveynlerinin kimi daha çok sevdiğini merak eder ve çılgınca bunun cevabını arar. Ancak hiçbir çocuk daha çok sevildiğini duymak istemez. Çünkü bu çok korkutucu. Çocuklarının lehine ayrımcılık yapabilen bir ebeveyn, çocukta korku uyandırır. Temel olarak, çocuklar benzersiz olduklarının söylenmesini isterler. “Kimsede senin görünüşün, senin düşüncen, senin duyguların yok. Bir tanesin. Sen benim canım kızımsın.”
- Ebeveynler genellikle çocuklarına eşit davranmaları gerektiğini düşünürler. Ancak, eşitlik yerine muhtaçlığa odaklanmakla ilgilidir. Bir çocuğun size bu noktada daha çok ihtiyacı varsa bunu dile getirmek mantıklıdır. “Haklısın. Uzun zamandır kardeşinle konuşuyorum. çünkü yarın bir turnuvası var ve bu önemli. Planlamamız gereken şeyler var. Sabırlı olmanın zor olduğunu biliyorum. İşimiz biter bitmez geleceğim ve bu harika oyunu oynayacağız.” Bunun gibi bir ifade, çocuğun, ihtiyaç anında ebeveynlerin tüm çocukları ile ilgileneceğini görmesine yardımcı olur.
- Herhangi bir karşılaştırma, kardeş ilişkilerini zorlar. “Sen senin yaşındayken ablan ödevlerini yapardı” gibi ifadeler çocuğun “İyilikte en iyi ben değilim, kötüde en iyi ben olayım” gibi bir sonuca varmasına neden olabilir. Öte yandan, çocuğun diğerinden üstün olduğu bir alan fark edilirse, diğer çocuğun yanında bu niteliklerini ifade etmesine gerek kalmaz.
- Çocuklara çatışmaları yaratıcı bir şekilde ifade etme fırsatı vermede çok etkilidir. Örneğin kardeşine vurarak öfkesini ifade etmek isteyen çocuk “Bu evde kimsenin birbirine zarar vermesine izin veremem. Duygularını oyuncak bebeklere gösterebilirsin/yapmamalısın”, “duygularını çizip yazabilirsin” gibi ifadeler çok daha anlamlı olur.
- Bazı durumlarda işler kontrolden çıkar ve kardeşler birbirlerine fiziksel ve duygusal şiddet uygularlar.Anne babalar çatışmalarda taraf olmaktan kaçınmalıdır.
Kardeş Kıskançlığı durumunda 7 adımlık bir eylem planı
- Saldırgan davranan çocuğa değil, önce kurbana odaklanmak mantıklıdır.
“Bana yüzünü göster. Kızarmış. Hadi, hemen donduralım.”
- Görüneni açıklayın
” Birbirinize çok kızgınsınız!” “Dinozoru çöpe atmak isteyen bir çocuk görüyorum. Diğer çocuk sandalyeyi fırlatmak üzere.”
- Sınırları işaretleyin ve gerekirse çocukları ayırın,
“Bu çok tehlikeli. Birbirinize zarar veremezsiniz. Herkes önce kendi kendine sakinleşmeli.”
- Sakinlik sağlandığında, sırayla iki çocuğu da sabırla dinleyin ve hiçbir şey eklemeden durumu anlatın.
“O oyuncakla oynamak istedin ama kardeşin seni kızdırdı.” “Keşke sahip olduğun bir eşyayı kullanmadan önce sana sorsaydı.”
{6 }Durumun önemli ve zor olduğunu belirtin
{7 }”Bu önemli bir konu. Aynı oyuncağı aynı anda kullanmak isteyen iki kişi var.”
- Her iki çocuğun da birbirini dinlemesini ve birbirlerinin sözlerini anladıklarını açıklamalarını bekleyin.
- Onlar için her sorunu çözemezsiniz. Çözümü onlara bırakın.
“Bu sorunu birlikte nasıl çözebileceğinizi düşünün. Adil bir çözüm bulabileceğinize inanıyorum” diyerek onlardan yaratıcı öneriler bekliyorum.
- Tartışmayı kimin başlattığı önemli değil. Görüşme için en az iki kişi gereklidir. Kimin başlattığı sorusu ebeveynleri daha fazla rahatsız etmiyor. Çocukların duygu, duygu ve düşüncelerini ifade etmelerinde etkilidir.
- Hiçbir çocuğa ayrıcalık tanınmamalıdır. Büyüklere uzun olduğu için küçük, kısa olduğu için tanınan ayrıcalıklar çocukların adalet duygusunu baltalamaktadır.
- Çocuklara sakinleşme tekniklerini öğretin. Kızgınken 10’a kadar saymak, güvenli bir yer hayal etmek vb.
- Tartışmanın arkasında ne olabileceğini inceleyin. Bazen kronik öfke, değersizlik ve çeşitli yaşam olayları çatışmaya yol açar.
- Kardeşlik ile ilgili hikayeler ve hikayeler çocuklara okunabilir veya çocuklar bunları kendileri okuyabilir.
- Kardeşi olan diğer çocuklar da programlanabilir. Bu sayede çocuklar kaygı, korku, öfke, kıskançlık gibi duygularının birçok kişi tarafından yaşandığını ve bunun oldukça doğal olduğunu gözlemleme fırsatı bulurlar.
- Demokratik bir ev ortamı yaratmak önemlidir. Herkesin aynı şekilde düşünmediği, farklılıkların tolere edilebildiği bir iletişim ortamı yaratmak önemlidir. Ailedeki herkesi etkileyen kararlar alınırken tüm aile konseyinin toplanıp çocukların görüşlerinin alınması akıllıca olacaktır. Bazen aile toplantıları yapmak ve evde kurallar ve sınırlar hakkında konuşmak etkilidir. Bu toplantılarda evin temel kurallarının belirlenmesi önemlidir. Bağırma, isim takma, kapı çalma gibi davranışların nasıl karşılandığını ve aile üyelerinin bu davranışlara karşı ne hissettiklerini aile meclislerinde konuşabilmek önemlidir. Herkesin kendini ifade edebilmesi önemlidir.
- Tüm çabalarınıza rağmen paylaşımda sorun olursa, paylaşımdan kaldırılan öğe bir süreliğine kaldırılabilir.
- Bir şeyi yönetmekle ilgili bir sorun varsa, planlama yapılmalıdır. Örneğin; Televizyonda hangi kanalın izleneceği konusunda bir sorun olduğunda haftanın günlerini planlamak önemlidir. Tıpkı Pazartesi-Çarşamba günleri Zeynep’in, Salı-Perşembe günleri Ozan’ın görev günleri olduğu gibi.
- Bazı ailelerde kardeş anlaşmazlıkları büyüyerek büyük kavgalara dönüşebilir ve bu süreçler çocukların ve ebeveynlerin duygusal ve ruhsal süreçlerini ve günlük işlevselliklerini olumsuz etkileyebilir. Bu gibi durumlarda profesyonel destek almanızı ve bir aile terapisti görmenizi tavsiye ederim.
Bu yazılar da önemli:
